پولیومیلیت یا فلج اطفال

علائم فلج اطفال چه هستند؟

برآورد شده است که ۹۵ تا ۹۹ درصد از افرادی که به ویروس فلج اطفال (پولیو ویروس) مبتلا میشوند، بدون علامت هستند.

این نوع به عنوان فلج اطفال تحت بالینی شناخته می شود.

حتی بدون علائم، افراد مبتلا به پولیو ویروس باز هم می توانند ویروس را گسترش دهند و عفونت را به دیگران منتقل کنند.
 

عفونت غیر فلج اطفال یا فلج نافرجام

علائم و نشانه های فلج اطفال نافرجام می تواند از یک تا ۱۰ روز طول بکشد.

این علائم و نشانه ها می توانند شبیه علائم آنفولانزا باشند و شامل موارد زیر هستند:

تب

گلو درد

سردرد

استفراغ

خستگی

مننژیت
 

عفونت فلج اطفال

حدود ۱ درصد موارد فلج اطفال، ممکن است به عفونت فلج اطفال تبدیل شوند.

عفونت فلج اطفال ممکن است نخاع (فلج اطفال نخاعی)، مغز (فلج اطفال مغزی) یا هر دو (فلج اطفال مغزی نخاعی) را تحت تاثیر قرار دهد.

علائم اولیه شبیه به فلج اطفال نافرجام است. اما بعد از یک هفته علائم شدیدتر ظاهر خواهند شد.

این علائم عبارتند از:

از دست دادن واکنش های انعکاسی

اسپاسم شدید و درد عضلانی

سستی اندامها که گاهی فقط در یک طرف بدن رخ میدهد.

فلج ناگهانی (موقت یا دائمی)

تغییر شکل اندامها، به خصوص لگن، مچ پا و پاها

ابتلا به فلج کامل نادر است. کمتر از ۱ درصد از موارد فلج اطفال موجب فلج دائمی می شوند.

در ۵-۱۰ درصد موارد فلج اطفال که به فلج دائمی منتهی میشوند، ویروس به عضلاتی که به تنفس کمک می کنند حمله میکند و باعث مرگ می شود.
 

سندرم پس از فلج اطفال

فلج اطفال، ممکن است حتی پس از بهبودی، عود کند. این بیماری می تواند پس از ۱۵ تا ۴۰ سال دوباره بروز کند.

علائم شایع سندرم پس از فلج اطفال (PPS) عبارتند از:

ادامه ضعف عضله و مفصل

بدتر شدن درد عضلانی

زود خسته شدن و از پا در آمدن

ضعف عضلانی که آتروفی عضلانی نامیده میشود.

مشکل تنفس و بلعیدن

آپنه خواب یا مشکلات تنفسی مرتبط با خواب

کاهش تحمل سرما

ضعیف تر شدن عضلاتی که قبلا ضعیف شده بودند.

افسردگی

مشکل در تمرکز و حافظه

اگر فلج اطفال داشته اید و متوجه بروز این علائم شدید، با پزشک خود صحبت کنید.

برآورد شده است که ۲۵ تا ۵۰ درصد از افرادی که از بیماری فلج اطفال جان سالم به در بردند، دچار سندرم پس از فلج اطفال خواهند شد.

سندرم پس از فلج اطفال نمیتواند از افرادی که این مشکل را دارند به فرد منتقل شده باشد.

درمان شامل راهکارهای مدیریتی برای بهبود کیفیت زندگی و کاهش درد و خستگی است. 1
 

چگونه ویروس فلج اطفال یک فرد را آلوده می‌ کند؟

ویروس فلج اطفال، بسیار مسری است. فلج اطفال از طریق تماس با مدفوع آلوده منتقل می‌شود.

اشیاء مانند اسباب‌بازی‌های آلوده نیز می‌توانند ویروس را منتقل کنند.

گاهی اوقات، ویروس می‌تواند از طریق عطسه و سرفه نیز منتقل شود (این ویروس در گلو و روده زندگی می‌کند).

در مناطقی که سطح بهداشت پایین است، شیوع این بیماری شدت دارد.

زنان باردار، افراد با سیستم ایمنی ضعیف (مانند کسانی که HIV مثبت هستند) و کودکان خردسال به احتمال زیاد به ویروس فلج اطفال مبتلا می‌ شوند.
 

علل بیماری فلج اطفال

بیش از ٩٠% بیماران، بدون علامت یا علائم بیماری فلج اطفال خفیف دارند و کمتر از ١% موارد بیماری علائم فلجی را نشان می‌ دهند.

5 تا ١٠ % افراد مبتلا، به دلیل درگیری عضلات تنفسی، از دنیا می‌ روند.

این بیماری در هر سنی ممکن است ظاهر شود ولی بیشتر کودکان و به خصوص گروه زیر ۵ سال درگیر این بیماری می‌ شوند.

افراد مبتلا به ویروس فلج اطفال، شاید ویروس را برای هفته‌ها در مدفوع خود گسترش دهند.

افرادی که در دوره کمون بیماری هستند، معمولاً علائم بیماری فلج اطفال را ندارند.
 

پزشکان چگونه علائم بیماری فلج اطفال را تشخیص می‌ دهند؟

دکتر شما یک معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد و رفلکس‌ های عجیب و غریب، سختی پشت و گردن یا مشکل در بلند کردن سر را در حالی که دراز کشیده‌ اید، بررسی می‌ کند. پزشکان اغلب علائم بیماری فلج اطفال، مانند سفتی گردن و پشت، رفلکس‌های غیرطبیعی و مشکل بلعیدن و تنفس را تشخیص می‌ دهد.

برای تائید تشخیص علائم بیماری فلج اطفال، نمونه‌ای از ترشحات گلو، مایعات بدن و نخاع (مایع مغزی نخاعی) برای ویروس فلج اطفال، بررسی می‌ شود. 2


 

فلج اطفال یا پولیومیلیت چگونه درمان میشود؟

گفتیم پولیومیلیت یا فلج اطفال نوعی بیماری ویروسی است که موجب مرگ بعضی از سلول های نخاع شده و بدنبال آن بعضی عضلات بخصوص در اندام تحتانی فلج میشوند. ضعف عضلانی، تغییر شکل مفاصل و کوتاهی استخوان ها از علائم مهم این بیماری است.

در اینجا در مورد کنترل عوارض بلند مدت و تغییر شکل هایی که در اندام بوجود آمده است صحبت میشود.

همانطور که ذکر شد بیشترین عضلاتی که در بیماری پولیومیلیت دچار ضعف و فلجی میشوند عضلات اندام تحتانی هستند.

به دنبال ضعف این عضلات تغییرات شدیدی در شکل اندام و مفاصل آن بوجود میاید که میتوانند در راه رفتن بیمار ایجاد اشکال کنند.

بعضی از مشکلاتی که در شکل اندام تحتانی ایجاد شده و یا مشکلاتی که در راه رفتن بیماران بوجود میاید را میتوان با استفاده از کفش های طبی یا بریس های مناسب درمان کرد. درمان بسیاری از بیماران فقط با استفاده از این وسایل کمکی است. در مواردی هم ممکن است اعمال جراحی بتواند به این بیماران کمک کند.

مهمترین اقدامان جراحی که به توسط پزشک ارتوپد برای این بیماران انجام میشود عبارتند از :
 

بلند کردن تاندون

بلند کردن تاندون های عضلات کوتاه شده برای تصحیح تغییر شکلی که در مفصل بوجود آمده است.

این شایعترین عمل جراحی است که برای این بیماران انجام میشود ولی موفقیت آن منوط به این است که مفصل گرفتار شده هنوز قابلیت انعطاف داشته و خشک نشده باشد.

یکی از مثال های این نوع اعمال جراحی بلند کردن تاندون آشیل در مچ پا در کسانی است که مچ پای آنها به سمت پایین تغییر شکل داده است.
 

آزاد کردن کپسول مفصلی

آزاد کردن کپسول مفصلی در مفاصلی که به علت اینکه مدت زیادی در یک وضعیت مانده اند خشک شده اند.

این آزاد کردن کپسول مفصلی با برش دادن قسمت هایی از آن انجام میشود.
 

خشک کردن مفصل

خشک کردن مفصل در مواردی که سفتی و خشکی مفصل و تغییر شکل آن از حالت قبلی باز هم بیشتر است انجام میشود.

در این عمل جراحی غضروف مفصلی برداشته شده و استخوان های دو طرف مفصل در وضعیت صحیح قرار گرفته و سپس با پیچ و پلاک به هم متصل میشوند تا بعد از مدتی به هم جوش بخورند.
 

جابجا کردن تاندون

جابجا کردن تاندون های عضلات در مواردی انجام میشود که به علت فلج بودن دسته ای از عضلات انجام حرکتی مقدور نباشد.

بطور مثال وقتی به علت ضعیف بودن عضلات جلوی ساق بیمار نمیتواند مچ پای خود را بالا بیاورد با انتقال تاندون های عضلاتی که مچ پا را به داخل میچرخانند به پشت پا، توانایی بالا آوردن مچ پا را به بیمار برمیگردانند.
 

استئوتومی استخوان

استئوتومی استخوان ها در مواردی برای اصلاح تغییر شکل مفاصل انجام میشود.

بطور مثال وقتی که به علت ضعف عضلات چهارسر ران زانوی بیمار در حالت خم باقی مانده و کاملا صاف نمیشود با انجام استئوتومی استخوان ران در بالای زانو میتوان این تغییر شکل زانو را اصلاح کرد.

در این نوع عمل جراحی استخوان به توسط جراح بصورت کنترل شده ای شکانده شده و سپس استخوان ها در وضعیت مناسبی در کنار هم قرار گرفته و با پیچ و پلاک به هم متصل میشوند تا جوش بخورند.
 

بلند کردن اندام

بندرت در مواقعی که استخوان بیمار کوتاه است میتوان با انجام استئوتومی و استفاده از اکسترنال فیکساتور طول اندام را بلندتر کرد. 3

پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.drdr.ir
3.www.iranorthoped.com